ตอนแรกที่มีข่าวออกมาว่า งานหนังสือเดือนตุลาคมนี้ จะเป็นงานมหกรรมหนังสือที่ศูนย์ประชุมฯ ครั้งสุดท้ายๆ หลายๆ คนก็คงสับสนว่า อ้าว แล้วงานหนังสือเดือนเมษายนปี 2562 ล่ะ ก็ยังจัดที่ศูนย์ประชุมฯ อยู่นี่ ผมก็เลยคิดว่า อาจจะต้องอธิบายเรื่องนี้กันสักเล็กน้อย เพราะดูเหมือนว่าหลายๆ คนยังงงๆ กันอยู่
สิ่งที่หลายๆ คนเข้าใจผิดกันค่อนข้างเยอะก็คือ งานหนังสือเดือนเมษายนกับเดือนตุลาคมนั้น ถือว่าเป็นงานคนละงานกันครับ โดยในเดือนเมษายน (ปิดเทอมใหญ่) นั้น จะใช้ชื่อว่างานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ ซึ่งปัจจุบันจัดถึงครั้งที่ 44 ส่วนงานเดือนตุลาคมนั้นคือ งานมหกรรมหนังสือระดับชาติ ซึ่งปัจจุบันจัดถึงครั้งที่ 22 และกำลังจะจัดครั้งที่ 23 ในเดือนหน้านี้
สองงานนี้ต่างกันอย่างไร? เดิมทีงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาตินั้น จัดขึ้นโดยกรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ และคณะกรรมการพัฒนาหนังสือแห่งชาติ ตั้งแต่ปี พ.ศ.2515 และต่อมาสมาคมผู้จัดพิมพ์และผู้จำหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทยก็ได้เข้ามาร่วมเป็นเจ้าภาพในภายหลัง ซึ่งในการจัดงานก็จะมีการย้ายสถานที่จัดไปเรื่อยๆ ครับ จากครั้งแรกที่บริเวณโรงละครแห่งชาติ มายังสวนลุมพินี โรงเรียนหอวัง ท้องสนามหลวง คุรุสภา (ใช้วิธีกางเต็นท์ติดแอร์ ตัวผมมางานหนังสือครั้งแรกๆ ในยุคนี้) บริเวณถนนลูกหลวง ก่อนที่จะย้ายมายังศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ประมาณปี 2546 และเริ่มมีการจัดงานสัปดาห์หนังสือนานาชาติ (Bangkok International Book Fair) เข้าเป็นส่วนหนึ่งของงานในช่วงนี้ด้วย (สังเกตตรงเพลนนารี่ฮอลล์ มักจะมีบูธของ สนพ.ต่างประเทศอยู่นั่นแหละครับ) โดยในปัจจุบัน สัปดาห์หนังสือนานาชาติ จัดมาเป็นครั้งที่ 16 แล้วครับ
ส่วนงานมหกรรมหนังสือระดับชาติ เป็นงานจำหน่ายหนังสือและสื่อการศึกษาในส่วนกลาง ซึ่งจัดโดยสมาคมผู้จัดพิมพ์และผู้จำหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทยเป็นเจ้าภาพหลักมาตั้งแต่แรกเริ่ม โดยจัดครั้งแรกในปี 2539 ที่ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ (ซึ่งสมัยก่อนผมรู้สึกว่า มันไกลมาก เพราะตอนนั้นยังไม่มีทั้ง BTS และ MRT) จนถึงปัจจุบันที่กำลังจะจัดขึ้นในเดือนหน้าเป็นครั้งที่ 23 ครับ ดังนั้นทั้งงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติและงานมหกรรมหนังสือระดับชาติ จึงถือเป็นงานหนังสือคนละงานกันครับ และเนื่องจากสมัยก่อนจัดกันคนละที่ ทำให้คนยังไม่สับสนกันมากนัก เพราะด้วยความแตกต่างของสถานที่ทำให้รูปแบบงานค่อนข้างต่างกันพอสมควร
แต่พอทั้งสองงานมาจัดในสถานที่เดียวกัน(ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์) จากเดิมที่จัดกันคนละที่ และมีผู้จัดรายเดียวกัน คือสมาคมผู้จัดพิมพ์และผู้จำหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทย ทำให้รูปแบบงานมีความคล้ายคลึงกันมาก การแบ่งโซนภายในงานทั้งสองงานก็เหมือนกัน บูธใหญ่ๆ ในงานก็อยู่จุดเดียวกัน (เช่นสยามอินเตอร์ เนชั่น อมรินทร์ หรือเซนชูหลังๆ ก็อยู่ตำแหน่งเดิมไม่ย้ายไปไหนมาหลายปีแล้ว) จะมีจุดต่างกันก็เพียงรายละเอียดเล็กน้อยเท่านั้น หลายๆ คนจึงเข้าใจว่าทั้งสองงานคืองานเดียวกันนั่นเองครับ
ทว่าเนื่องจากในช่วงกลางปีหน้านั้น ทางศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์จะทำการปิดปรับปรุงครั้งใหญ่ (จริงๆ ก็คือสร้างใหม่เกือบหมดนั่นแหละครับ) ทำให้งานหนังสือทั้งสองงาน ต้องย้ายไปอยู่ที่อิมแพคเมืองทองธานีเป็นการชั่วคราว ดังนั้นงานมหกรรมหนังสือระดับชาติครั้งที่ 23 ที่จะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 17-28 ตุลาคมนี้ จึงถือเป็นงานมหกรรมหนังสือระดับชาติครั้งสุดท้ายที่จะจัดขึ้นที่ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ก่อนจะย้ายไปอิมแพค(ชั่วคราว)ครับ ส่วนงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติที่จะจัดขึ้นในช่วงเดือนมีนาคม-เมษายนปีหน้า จะยังคงจัดขึ้นที่ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ ก่อนที่จะย้านไปอิมแพคในปี 2563 ครับ
และอย่างที่บอกครับว่า การย้ายสถานที่จัดงานครั้งนี้เป็นการย้ายชั่วคราวเท่านั้น หลังจากที่ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ปรับปรุงเสร็จแล้ว ทางสมาคมฯ คงจะมีการตัดสินใจกันอีกครับว่าจะจัดที่ไหนต่อไป ซึ่งถึงตอนนั้นสถานการณ์และตัวแปรหลายๆ อย่างอาจจะเปลี่ยนไปจากตอนนี้แล้วก็ได้
